Svetozar Petrović
SPISI O STARIJOJ KNJIŽEVNOSTI
U knjizi “Spisi o starijoj književnosti” sabrani su tekstovi prema nacrtu koji je za objavljivanje svojih dela 2003. godine sačinio profesor Svetozar Petrović. Tokom 2002. i 2003. u ediciji “Reč” obnovljena su izdanja njegovih dotadašnjih knjiga (“Problem soneta u starijoj hrvatskoj književnosti”, “Priroda kritike”, “Oblik i smisao”), dok je ostale svoje tekstove autor razvrstao u četiri celine, od kojih je prva – “Spisi o starijoj književnosti” – sada pred čitaocima.
Profesor je započeo i rad na samim tekstovima koje je trebalo preštampati u knjige: pažljivo ih je iščitavao i ispravljao greške nastale u ranijoj njihovoj pripremi. Taj posao, nažalost, nije završio; umro je 2005. godine.
Sledeći tekstovi sakupljeni su ovu knjigu:
– “O izdavanju srednjovjekovnog pjesničkog teksta. (Povodom Srbljaka)”;
– “Problem književne terminologije”;
– “Novi lik Džore Držića”;
– “Umeci petrarkističke lirike u komedijama Marina Držića”;
– “Prah od časa”;
– “Dvije parodije jedne Zmajeve pjesme”;
– “Studije o Pačićevom kanconijeru”;
– “Šekspir i dr Laza Kostić”.
Tekstovi “Svetorodna gospoda srpska Radmile Marinković” i “Sabrana dela Laze Kostića” izgovoreni su 2001. odnosno 1991, u okolnostima koje su u njima i naznačene. Ovde su preneti prema rukopisu pripremljenih govora.
Mimo intervencija profesora Petrovića, u ovom izdanju učinjeno je još izmena. Radovi “Studije o Pačićevom kanconijeru” i “Šekspir i dr Laza Kostić”, koji su bili publikovani u nastavcima, ovde se pojavljuju kao celine, kako su i zamišljeni; međutim, na kraju poslednjeg objavljenog nastavka stajala je, u oba slučaja, napomena “nastaviće se”. Napomene smo uklonili, a ovde skrećemo pažnju na to da su tekstovi ostali nezavršeni.
Takođe su ispravljene i preostale očite slovne i druge štamparske greške u štampanim verzijama. Te štampane verzije sravnjene su i sa izvornim rukopisima, pa su na mestima gde je to bilo potrebno dodate reči ili delovi rečenica koji su greškom izostali tokom prve pripreme za štampu. Recimo, na str. 82 ovog izdanja, u 10. retku ubačen je deo rečenice “filološki ili stvarno komentirati tekst – ali će vrlo često o pitanjima općenitijeg”, koji je (kao čitav red) izostao u prvobitnoj štampanoj verziji ogleda “Nov lik Džore Držića”. Na pojedinim mestima ostale su nerazrešene priređivačke dileme, koje će čitaoci svakako primetiti, ali za koje više nema rešenja.
Radovi iz ove knjige objavljuju se na istom pismu kao u svojoj prethodnoj verziji. Za to smo se opredelili imajući u vidu načelan pristup profesora Petrovića: da se prilikom citiranja ne menja pismo na kome su tekstovi dostupni. U odnosu na tu činjenicu, manje je važno to što bi drugačija odluka – koja bi, na primer, podrazumevala transkripciju – bitno uticala na izgled teksta, usled čega nije bila ni moguća bez saglasnosti pisca.
Dejan Ilić